1. NOTATKA W ZESZYCIE:
POKOLENIE KOLUMBÓW - pokolenie młodych ludzi urodzonych ok.1920 roku (po odzyskaniu przez Polskę niepodległości), dla których okres wchodzenia w dorosłość przypadł na czasy II wojny światowej. To właśnie wojna była przeżyciem, które ukształtowało ich świadomość i tożsamość w największym stopniu.
Nazwa pochodzi od tytułu książki Romana Bratnego "Kolumbowie. Rocznik 20", która opowiada o losach młodych warszawiaków w czasie II wojny światowej - rówieśników Alka, Rudego i Zośki.
DLACZEGO KOLUMBOWIE?
To właśnie pokolenie urodzonych ok.1920 roku miało (niczym Kolumb) odkrywać rzeczywistość nowej, wyzwolonej po 123 latach, ojczyzny.
Ci młodzi ludzie dążyli do trudnego, niewiadomego celu brawurowo, odważnie, nieustępliwie, broniąc ideałów i wartości, w które wierzyli (jak historyczny Kolumb). Jednak ich młodość została gwałtownie przerwana przez wybuch II wojny światowej i konieczność stanięcia do walki w obronie Polski.
* Zapisz i zapamiętaj te informacje. Jeszcze do nich wrócimy, kiedy będziemy omawiać twórczość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który również należał do Pokolenia Kolumbów.
2. ZADANIE DLA CIEBIE:
a) Podaj daty ważnych wydarzeń w życiu bohaterów "Kamieni na szaniec":
- rok urodzenia:
- matura:
- śmierć:
b) Zastanów się, jakie wspólne doświadczenia mieli rówieśnicy bohaterów "Kamieni na szaniec".
Przykładowa notatka:
- wejście w dorosłość tuż przed wybuchem II wojny światowej\
- czynny udział w walce z okupantem
- konieczność odnalezienia się w świecie pełnym przemocy i okrucieństwa,
- śmierć w czasie wojny lub tuż po jej zakończeniu
3. WARTO PAMIĘTAĆ!!!
Bohaterowie "Kamieni na szaniec" określili swoje życie jako „wielką grę”. Wiedzieli, że składają swoje życie w ofierze dla przyszłych pokoleń.
Zdawali sobie sprawę, że wiele trzeba takich ofiar, aby wywalczyć wolność („kamienie rzucane na szaniec”). Byli dumni ze wszystkiego, co udało im się zrobić dla innych. Bohaterowie byli gotowi do wielu wyrzeczeń, poświęceń dla ojczyzny, złożyli dla niej ofiarę z własnego życia...
4. ZNACZENIE TYTUŁU:
- Tytuł „Kamienie na szaniec” nawiązywał do tytułu jaki zaproponował Tadeusz Zawadzki (Zośka): „Kamienie przez Boga rzucane na szaniec”.
Warto w tym miejscu przypomnieć sobie, w jakim stanie psychicznym był Zośka po śmierci przyjaciół. Ojciec podsunął mu pomysł spisania wspomnień o Rudym. Swoim wspomnieniom Zośka nadał właśnie tytuł "Kamienie rzucane na szaniec"
Nawiązywał on do fragmentu wiersza Juliusza Słowackiego pt.„Testament mój”:
„Lecz zaklinam — niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec;
A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!...”
- Słowa z wiersza Juliusza Słowackiego wypowiada umierający Rudy. Zośka na prośbę przyjaciela recytuje ten wiersz. Utwór stanowi nie jako przesłanie do kolegów, by nie porzucali walki. W metaforyczny sposób opisuje życie młodych bohaterów, którzy ofiarowali się ojczyźnie. Cechowali się oni niezwykłą odwagą, pokonywali naturalny w tej sytuacji lęk, własne słabości – wszystko to dla dobra Polski. Swoją ofiarą budowali szaniec, który umacniał Polskę. Alek, Rudy i Zośka nie wahali się wypełniać przykazania Juliusza Słowackiego. Poszli do boju „jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec”.
- Słowa o tym, by „żywi nie tracili nadziei” są przesłaniem utworu Kamińskiego, aby każdy, kto walczy o dobro swojego kraju i szczerze go kocha, nigdy się nie poddawał. Dlatego tytuł utworu jest tak symboliczny - młodzi harcerze są, porównani do kamieni, z których można byłoby usypać obronny szaniec, czyli barykadę przed hitlerowskim najeźdźcą.
5. PODSUMOWANIE:
Na koniec lekcji proponuję Ci obejrzeć filmik, który umieściłam poniżej.
Dzięki niemu jeszcze lepiej usystematyzujesz i utrwalisz sobie swoją wiedzę związaną z lekturą:
Twoja Polonistka
Ewelina Majewska