1. IMIESŁOWY PRZYMIOTNIKOWE - krótkie przypomnienie:
- odpowiadają na pytania przymiotnika,
- określają cechy,
- podlegają odmianie przez przypadki, liczby oraz rodzaje (tak jak przymiotniki)
- POCHODZĄ OD CZASOWNIKA!!!
Jeżeli mamy wątpliwość, czy dany wyraz jest przymiotnikiem czy imiesłowem przymiotnikowym, wystarczy sprawdzić to w następujący sposób:
"malowany": to IMIESŁÓW PRZYMIOTNIKOWY, bo odpowiada na pytanie przymiotnika (jaki?),
ale pochodzi od czasownika ("malować")
"blaszany" - to PRZYMIOTNIK, bo odpowiada na pytanie przymiotnika
(NIE POCHODZI od czasownika)
2. CO TO JEST IMIESŁÓW PRZYSŁÓWKOWY?
Nieosobowa forma czasownika nazywająca w zdaniu dodatkową czynność, która towarzyszy drugiej czynności wyrażonej osobową formą czasownika.
- odpowiada na pytania: jak? kiedy? (czyli przysłówka),
- nazywa wykonywaną czynność
- jest nieodmienny!! (tak jak przysłówek),
- POCHODZI OD CZASOWNIKA!!!
Jego rozpoznanie jest bardzo proste - wystarczy zapamiętać zakończenia, a bez problemu odnajdziemy go w tekście.
3. IMIESŁÓW PRZYSŁÓWKOWY WSPÓŁCZESNY:
- Informuje o tym, że dwie czynności odbywają się jednocześnie, w tym samym czasie (współcześnie) wobec siebie.
- Jest tworzony od CZASOWNIKÓW NIEDOKONANYCH za pomocą zakończenia -ąc
np.
Czytałem książkę, leżąc na kanapie.
(jednocześnie czytałem i leżałem)
Idąc chodnikiem, rozmawiałem przez telefon.
(jednocześnie szedłem i rozmawiałem)
4. IMIESŁÓW PRZYSŁÓWKOWY UPRZEDNI:
- Informuje o tym, że jakaś czynność została wykonana wcześniej (uprzednio) niż druga czynność.
- Tworzymy go od CZASOWNIKÓW DOKONANYCH za pomocą zakończeń:
-wszy (po samogłosce, np. otworzywszy, napisawszy)
-łszy (po spółgłosce, np. zszedłszy, wyszedłszy)
Np.
Przeczytawszy książkę, odłożyłam ją na półkę.
(najpierw przeczytałam, potem odłożyłam na półkę)
Wróciwszy do domu, zjadł obiad.
(najpierw wrócił, potem zjadł)
Zjadłszy obiad, wyszedł z psem.
(najpierw zjadł obiad, potem wyszedł z psem)
5. NOTATKA W ZESZYCIE:
Przerysuj tabelkę do swojego zeszytu i uzupełnij ją zgodnie z tym, czego dowiedziałeś/aś się o imiesłowach przysłówkowych:
- IMIESŁOWY PRZYSŁÓWKOWE WSPÓŁCZESNE tworzymy tylko od czasowników niedokonanych.
- IMIESŁOWY PRZYSŁÓWKOWE UPRZEDNIE tworzymy tylko od czasowników dokonanych.
6. ZADANIE DLA CIEBIE:
Wejdź proszę na stronę:
zapoznaj się z informacjami, które się tam znajdują, a następnie przećwicz swoje umiejętności, rozwiązując ćwiczenia interaktywne.
7. PODSUMOWANIE:
Jako podsumowanie dzisiejszej lekcji proponuję Ci obejrzeć film, który utrwali Twoją wiedzę o wszystkich imiesłowach:
8. ZADANIE INTERAKTYWNE:
Na koniec lekcji koniecznie sprawdź, czy potrafisz prawidłowo rozpoznać imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe.
Twoja Polonistka
Ewelina Majewska