- poznasz "Tren VIII" Jana Kochanowskiego,
- dowiesz się, jakimi cechami charakteryzuje się TREN,
- będziesz wiedział, co to jest ARCHAIZM i ANTYTEZA.
2. PODRĘCZNIK, str. 148: otwórz podręcznik, przeczytaj,
co to jest TREN, a następnie zapisz w zeszycie cechy tego gatunku lirycznego.
Tworząc swoją notatkę, możesz również skorzystać z rysunku poniżej.
3. TRENY Jana Kochanowskiego:
Już wiesz, że
cały cykl trenów, który napisał Jan Kochanowski liczy 19 utworów.
Spokojnie,
nie będziesz musiał/musiała czytać ich wszystkich.
Na kolejnych naszych lekcjach przeczytasz „Tren V” oraz „Tren VII”.
Dzisiaj proponuję Ci zapoznać się z "Trenem VIII".
Otwórz PODRĘCZNIK, str.148, a następnie przeczytaj ten utwór powoli i ze zrozumieniem. Koniecznie czytaj przypisy,
które objaśniają trudniejsze wyrazy, znajdziesz je z lewej strony tekstu.
4. Teraz wysłuchaj TRENU VIII:
5. Tekst trenu
może Ci się wydawać trudny w odbiorze. To wszystko przez występujące w nim ARCHAIZMY. Zapisz w zeszycie to pojęcie
+ jego wyjaśnienie.
ARCHAIZM to: «wyraz, wyrażenie, zdanie, które wyszły z użycia;
coś przestarzałego»
6. Jeśli masz
problem ze zrozumieniem tego utworu, zajrzyj na stronę poniżej
i przeczytaj dokładne
opracowanie „Trenu VIII”:
7. NOTATKA W ZESZYCIE:
a) OBRAZY POETYCKIE: dwa kontrastowe obrazy domu.
Na podstawie odpowiednich fragmentów opisz te dwa DOMY
(wykorzystaj zasadę kontrastu, bo tak te dwa domy zostały
przedstawione w utworze).
Notatkę możesz zrobić w formie tabeli:
b) PODMIOT LIRYCZNY (osoba mówiąca): Kochanowski jako ojciec,
któremu zmarła córka (np. „mi”, „moja”)
c) ADRESAT UTWORU: córka poety (np. „Moja droga Orszulo”)
d) SYTUACJA LIRYCZNA: podmiot liryczny (ojciec) wyraża rozpacz spowodowaną śmiercią swojego dziecka i pustką, która zapanowała w domu.
e) UCZUCIA: nazwij emocje, jakie odczuwał podmiot liryczny za życia swojej córki i po jej śmierci. Możesz wykorzystać podane poniżej słownictwo:
rozpacz, przygnębienie, szczęście, rozżalenie, żal, zadowolenie,
radość, smutek, rozgoryczenie, satysfakcja, cierpienie, radość, tęsknota, itp.
f) ŚRODKI STYLISTYCZNE: Wypisz przykłady środków stylistycznych, jakie zostały zastosowane w "Trenie VIII":
np.
APOSTROFA -
EPITET -
ZDROBNIENIE -
METAFORA -
8. Na koniec dzisiejszej lekcji jeszcze jedno nowe pojęcie –
ANTYTEZA, czyli zestawienie słów, myśli, pojęć sprzecznych.
Antyteza używana jest w celu wywołania mocnego wrażenia na odbiorcach i zaznaczenia silnego kontrastu. Zapisz to pojęcie w zeszycie. W „Trenie VIII” antytezę zastosowano we fragmencie: ,,Pełno nas, a jakoby nikogo nie było”.
ANTYTEZA użyta przez Jana Kochanowskiego służy podkreśleniu pustki i ciszy panującej w domu. Jest to pustka przede wszystkim emocjonalna, uczuciowa – nikt nie może zastąpić ukochanej córeczki.
9. PODSUMOWANIE:
Przypomnę Ci teraz, jakie nowe pojęcia poznałeś/aś na dzisiejszej lekcji.
Sprawdź, czy wszystkie masz je zanotowane w swoim zeszycie:
TREN, ARCHAIZM, ANTYTEZA.
Dziękuję za Twoją dzisiejszą pracę.
Twoja Polonistka
Ewelina Majewska