KWIETNIOWE powtórki

 

ALEK, RUDY, ZOŚKA - ludzie, którzy potrafili wcielić w życie dwa wspaniałe ideały: bohaterstwo i służbę

1. "KAMIENIE NA SZANIEC", rozdział "W słoneczne dni":

a) Przeczytaj ROZDZIAŁ PIERWSZY.

b) Zapisz w swoim zeszycie informacje dotyczące głównych bohaterów 

książki "KAMIENIE NA SZANIEC" - Alka, Rudego i Zośki. 

Postaraj się nie ograniczać jedynie do ogólników, skup się na szczegółach - 

każdy z tych chłopaków był inny. Tworząc notatkę, uwzględnij to. 

Przeznacz co najmniej jedną stronę w swoim zeszycie dla jednego bohatera.

Zebrane informacje możesz zapisywać myślnikami. W notatce uwzględnij m.in.:

- imiona, nazwiska i pseudonimy bohaterów,

- cechy wyglądu,

- zainteresowania, hobby, pasje, uzdolnienia, itp.

- środowisko, w którym trzej bohaterowie żyli i zdobywali doświadczenie

  (rodzina, szkoła, harcerstwo)

Twoja Polonistka

Ewelina Majewska

Alek, Rudy i Zośka w służbie Małego Sabotażu

1. SŁOWO WSTĘPU:

Na początku naszych dzisiejszych zajęć zapisz proszę w swoim zeszycie wyjaśnienia dwóch pojęć: SABOTAŻ i MAŁY SABOTAŻ.

2. "KAMIENIE NA SZANIEC" rozdział "W służbie Małego Sabotażu":

a) Przeczytaj ROZDZIAŁ TRZECI.

b) Zapisz w zeszycie akcje sabotażowe organizowane przez Alka, Rudego i Zośkę:

Np.

- Rozbijanie szyb fotografom, którzy w witrynach swoich zakładów fotograficznych wystawiali zdjęcia niemieckich oficerów.

- Akcja zniechęcająca Polaków do chodzenia do kina, gdzie wyświetlano propagandowe filmy.

- Akcja przeciwko restauratorowi (kolaborantowi) Paprockiemu.

- Znaki malowane na murach (m.in. żółwie, kotwica=znak Polski Walczącej, itp.).

- Walka z propagandą Goebbelsa (m.in. pisanie na murach litery "V" jak "victory" = zwycięstwo).

- Zdjęcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika.

- Zrywanie hitlerowskich flag. 

- itp.

3. ZADANIE DLA CIEBIE:

Spośród wszystkich akcji sabotażowych, które wypisałeś/aś wybierz trzy 

i opisz (szczegółowo), na czym polegała każda z nich.

Na dzisiaj to wszystko.

Twoja Polonistka

Ewelina Majewska

Akcja pod Arsenałem

1.SŁOWO WSTĘPU:

Na początku dzisiejszej lekcji proponuję Ci obejrzeć animowany film,

który powstał na podstawie komiksu w związku z 77. rocznicą 

AKCJI POD ARSENAŁEM (w 2020 r.):

https://warszawa.ipn.gov.pl/waw/aktualnosci/94038,POLECAMY-Film-animowany-na-podstawie-komiksu-Akcja-pod-Arsenalem-26-marca-1943-z.html

Tak o tym filmie napisali jego twórcy:

"Marzec 1943 r. Gestapo celnie uderza w warszawskie Szare Szeregi. W ręce Niemców wpada najpierw dowódca hufca praskiego Henryk Ostrowski „Heniek”, a po kilku dniach – dowódca hufca „Południe” Jan Bytnar „Rudy”. 

Czy złapani i katowani w siedzibie gestapo przy Al. Szucha harcerscy konspiratorzy będą mieli szansę na przeżycie? Czy zostaną pozostawieni własnemu losowi? 

Na pomoc aresztowanym ruszają koledzy i przyjaciele z Grup Szturmowych Szarych Szeregów z Tadeuszem Zawadzkim „Zośką”, Aleksym Dawidowskim „Alkiem” i Janem Rodowiczem „Anodą” na czele. Są gotowi poświęcić życie. Organizują akcję odbicia aresztowanych w biały dzień, w centrum miasta. To pierwsza tak poważna dywersja bojowa w stolicy, wymaga zgody dowództwa Kedywu Komendy Głównej AK. Czas ucieka – „Rudy” i „Heniek” mogą nie przeżyć następnego przesłuchania. W końcu 26 marca przychodzi rozkaz: „Trzaskać”...

2. NOTATKA W ZESZYCIE:

a) PAWIAK - więzienie śledcze gestapo, największe więzienie polityczne na terenie okupowanej Polski (nazwa pochodzi od ulicy Pawiej, przy której znajdowała się brama wjazdowa).

b) SZUCHA - w budynku przy al. Szucha 25 mieściła się siedziba hitlerowskiej policji bezpieczeństwa, a w podziemiach – więzienie śledcze gestapo, gdzie zwykle przesłuchiwano więźniów przywożonych z Pawiaka; dziś mieści się tam Mauzoleum Walki i Męczeństwa 1939–1945.

UWAGA!!! 

Sprawdź, czy te pojęcia masz wyjaśnione w swoim zeszycie. 

3. AKCJA POD ARSENAŁEM KROK PO KROKU:

Proponuję Ci teraz obejrzeć drugi film, który opowiada o tym, jak krok po kroku wyglądała akcja odbicia Rudego:

4. ZADANIE DLA CIEBIE:

"KAMIENIE NA SZANIEC", rozdział "POD ARSENAŁEM":
Na podstawie lektury (rozdziału pt."POD ARSENAŁEM") oraz obejrzanych filmów

odpowiedz na poniższe pytania. Odpowiedzi zapisz w swoim zeszycie.

1. Kiedy aresztowano Rudego (podaj dzień/miesiąc/rok/godzinę)? 

2. Jaki był powód jego aresztowania?

3. Kim był Heniek?
4. Kim był Wesoły i jakie było jego zadanie po aresztowaniu Rudego?

5. Dlaczego za pierwszym razem odwołano akcję odbicia Rudego?

6. Kiedy miała miejsce akcja pod Arsenalem (podaj dzień/miesiąc/rok)?

7. Kto dowodził tą akcją?

8. Jaki był przebieg oraz skutek akcji pod Arsenałem?

9. Podaj dokładną datę śmierci Alka i Rudego?

10. W jaki sposób została pomszczona śmierć Rudego?

Twoja Polonistka

Ewelina Majewska

Pokolenie Kolumbów

1. NOTATKA W ZESZYCIE:

POKOLENIE KOLUMBÓW - pokolenie młodych ludzi urodzonych ok.1920 roku (po odzyskaniu przez Polskę niepodległości), dla których okres wchodzenia w dorosłość przypadł na czasy II wojny światowej. To właśnie wojna była przeżyciem, które ukształtowało ich świadomość i tożsamość w największym stopniu.

Nazwa pochodzi od tytułu książki Romana Bratnego "Kolumbowie. Rocznik 20", która opowiada o losach młodych warszawiaków w czasie II wojny światowej - rówieśników Alka, Rudego i Zośki.

DLACZEGO KOLUMBOWIE?

To właśnie pokolenie urodzonych ok.1920 roku miało (niczym Kolumb) odkrywać rzeczywistość nowej, wyzwolonej po 123 latach, ojczyzny. 

Ci młodzi ludzie dążyli do trudnego, niewiadomego celu brawurowo, odważnie, nieustępliwie, broniąc ideałów i wartości, w które wierzyli (jak historyczny Kolumb). Jednak ich młodość została gwałtownie przerwana przez wybuch II wojny światowej i konieczność stanięcia do walki w obronie Polski.

* Zapisz i zapamiętaj te informacje. Jeszcze do nich wrócimy, kiedy będziemy omawiać twórczość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który również należał do Pokolenia Kolumbów.

2. ZADANIE DLA CIEBIE:

a) Podaj daty ważnych wydarzeń w życiu bohaterów "Kamieni na szaniec":

- rok urodzenia:

- matura:

- śmierć:

b) Zastanów się, jakie wspólne doświadczenia mieli rówieśnicy bohaterów "Kamieni na szaniec".

Przykładowa notatka:

- wejście w dorosłość tuż przed wybuchem II wojny światowej\

- czynny udział w walce z okupantem 

- konieczność odnalezienia się w świecie pełnym przemocy i okrucieństwa, 

- śmierć w czasie wojny lub tuż po jej zakończeniu 

3. WARTO PAMIĘTAĆ!!!

Bohaterowie "Kamieni na szaniec" określili swoje życie jako „wielką grę”. Wiedzieli, że składają swoje życie w ofierze dla przyszłych pokoleń. 

Zdawali sobie sprawę, że wiele trzeba takich ofiar, aby wywalczyć wolność („kamienie rzucane na szaniec”). Byli dumni ze wszystkiego, co udało im się zrobić dla innych. Bohaterowie byli gotowi do wielu wyrzeczeń, poświęceń dla ojczyzny, złożyli dla niej ofiarę z własnego życia... 

4. ZNACZENIE TYTUŁU:

- Tytuł „Kamienie na szaniec” nawiązywał do tytułu jaki zaproponował Tadeusz Zawadzki (Zośka): „Kamienie przez Boga rzucane na szaniec”. 

Warto w tym miejscu przypomnieć sobie, w jakim stanie psychicznym był Zośka po śmierci przyjaciół. Ojciec podsunął mu pomysł spisania wspomnień o Rudym. Swoim wspomnieniom Zośka nadał właśnie tytuł "Kamienie rzucane na szaniec"

Nawiązywał on do fragmentu wiersza Juliusza Słowackiego pt.„Testament mój”:

„Lecz zaklinam — niech żywi nie tracą nadziei

I przed narodem niosą oświaty kaganiec;

A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,

Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!...”

- Słowa z wiersza Juliusza Słowackiego wypowiada umierający Rudy. Zośka na prośbę przyjaciela recytuje ten wiersz. Utwór stanowi nie jako przesłanie do kolegów, by nie porzucali walki. W metaforyczny sposób opisuje życie młodych bohaterów, którzy ofiarowali się ojczyźnie. Cechowali się oni niezwykłą odwagą, pokonywali naturalny w tej sytuacji lęk, własne słabości – wszystko to dla dobra Polski. Swoją ofiarą budowali szaniec, który umacniał Polskę. Alek, Rudy i Zośka nie wahali się wypełniać przykazania Juliusza Słowackiego. Poszli do boju „jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec”. 

- Słowa o tym, by „żywi nie tracili nadziei” są przesłaniem utworu Kamińskiego, aby każdy, kto walczy o dobro swojego kraju i szczerze go kocha, nigdy się nie poddawał. Dlatego tytuł utworu jest tak symboliczny - młodzi harcerze są, porównani do kamieni, z których można byłoby usypać obronny szaniec, czyli barykadę przed hitlerowskim najeźdźcą.

5. PODSUMOWANIE: 

Na koniec lekcji proponuję Ci obejrzeć filmik, który umieściłam poniżej. 

Dzięki niemu jeszcze lepiej usystematyzujesz i utrwalisz sobie swoją wiedzę związaną z lekturą:

Twoja Polonistka

Ewelina Majewska

KAMIENIE NA SZANIEC przykładem literatury faktu

1. ALEKSANDER KAMIŃSKI:

Zapoznaj się proszę z biografią autora "Kamieni na szaniec":

https://www.polskieradio24.pl/39/156/Artykul/802004,Aleksander-Kaminski-moja-bronia-jest-pioro

2. "KAMIENIE NA SZANIEC" - wprowadzenie do lektury:
- Autor "Kamieni na szaniec", Aleksander Kamiński, był jednym z organizatorów przedwojennego harcerstwa, a podczas okupacji - współtwórcą Szarych Szeregów (podziemnej organizacji harcerskiej). 

- Książka Kamińskiego pokazuje bohaterstwo młodych uczestników walki konspiracyjnej, upamiętnia ich męstwo i poświęcenie dla ojczyzny; to hołd oddany warszawskim harcerzom (Alkowi, Rudemu i Zośce).

- W swojej książce, pisanej krótko po wydarzeniach po Arsenałem, Kamiński oparł się głównie na wspomnieniach Tadeusza Zawadzkiego (Zośki).

3. NOTATKA W ZESZYCIE:
a) RODZAJ LITERACKI: epika

b) GATUNEK LITERACKI: literatura faktu

c) ELEMENTY ŚWIATA PRZEDSTAWIONEGO:
- czas akcji:
- miejsce akcji:
- bohaterowie:

- wydarzenia:

d) LITERATURA FAKTU: literatura o charakterze dokumentalnym, przedstawia autentyczne postacie i wydarzenia. Celem powstania i publikowania tego rodzaju utworów jest przedstawienie wiarygodnej relacji, opartej na wydarzeniach, faktach i zebranych materiałach; brak w niej fikcji literackiej.

4. ZADANIE DLA CIEBIE: 

Wypisz w swoim zeszycie elementy świadczące o tym, że „Kamienie na szaniec” są przykładem literatury faktu:

a) Autentyzm przestrzeni (np. nazwy miejscowości, ulic, miejsc, itp. )

b) Autentyzm postaci (np. ......)
c) Nazwy organizacji bojowych i politycznych (np. .......)
d) Autentyzm wydarzeń (np. ....)

Twoja Polonistka

Ewelina Majewska