poniedziałek, 25 stycznia 2021

TEMAT: Nieodmienne części mowy - PARTYKUŁY i WYKRZYKNIKI

1. SŁOWO WSTĘPU: 
Na dzisiejszej lekcji:
- poznasz PARTYKUŁĘ i WYKRZYKNIK
- utrwalisz sobie wszystkie nieodmienne części mowy

2. Na poprzedniej lekcji poznałeś: PRZYSŁÓWEK (ZAIMEK PRZYSŁOWNY), PRZYIMEK i SPÓJNIK. Dzisiaj poznasz PARTYKUŁĘ i WYKRZYKNIK, dzięki temu będziesz już znał/a wszystkie nieodmienne części mowy.


3. PARTYKUŁA: 
Zapoznaj się z poniższą tabelką, a następnie zrób notatkę w swoim zeszycie.


4. FUNKCJA PARTYKUŁY: 
a) Funkcją tej nieodmiennej i niesamodzielnej części mowy jest wzmocnienie, uwydatnienie jakiegoś wyrazu lub modyfikowanie wypowiedzi. 
Partykuły mogą:
- przeczyć, np. nie
- przypuszczać, np. by, chyba
- rozkazywać, np. niech
- pytać, np. czy, 
- potwierdzać, np. tak
- życzyć, np. oby,
- wzmacniać wypowiedź, np. no, -że

b) Partykuły sprawiają, że nasze wypowiedzi wywierają większe wrażenie na odbiorcy. Posłużę się tutaj przykładem. Dzieci zajęte zabawą na podwórku raczej nie zareagują na zawołanie: Chodź! Jeśli zniecierpliwiona mama krzyknie po raz drugi, używając aż dwóch partykuł: No chodźże wreszcie!, ma większą szansę na to, że dziecko zareaguje.

6. WYKRZYKNIKI:
Wyrazy nieodmienne, które wyrażają stan uczuciowy mówiącego i służą do wzywania kogoś. Dzięki nim zaznaczamy w mowie radość, podziw, niezadowolenie, złość czy nawet wstręt, odrazę:
np. ach!, och!, ha!, łuu!, hura!, fuj!, fe!, eh!, aj!, ojoj!, mniam!
Wspomnieć też należy o wyrazach dźwiękonaśladowczych, które również możemy zaliczyć do wykrzykników:
np. bęc!, trach!, łups!, puk!, kukuryku!, człap-człap! 
Dzięki wykrzyknikom możemy nawiązać kontakt i przywitać się z drugą osobą:
np. hej!, halo!, siema!, ahoj!, ej!
Funkcją wykrzykników jest także wyrażenie woli mówiącego. Gdy chcemy, żeby ktoś sobie poszedł, powiemy: np. precz! lub sio!, a jeśli mamy zamiar uciszyć rozmówcę, użyjemy wykrzyknika: cii!

7. UTRWALANIE: 
Proszę teraz, żebyś obejrzał/a poniższy filmik. Dzięki niemu utrwalisz sobie wiadomości dotyczące wszystkich części mowy.



8. ĆWICZENIA:
- str. 91/ćw. 3, 4
- str. 92/ ćw. 5
UWAGA!!!
Ćwiczenia te sprawdzimy sobie na naszej kolejnej lekcji online.


9. PODSUMOWANIE: 
Na koniec dzisiejszej lekcji sprawdź, czy potrafisz rozróżnić NIEODMIENNE CZĘŚCI MOWY. Pamiętasz, ile ich było?
Kliknij w poniższą planszę i jeszcze raz powtórz sobie wszystko. 

 

Twoja Polonistka
Ewelina Majewska