TEMAT: Odmienne CZĘŚCI MOWY - powtórzenie wiadomości

DROGA UCZENNICO, DROGI UCZNIU !
1. Poniższy materiał dotyczy ODMIENNYCH CZĘŚCI MOWY. Jest on dosyć obszerny, dlatego nie musisz od razu zapoznawać się ze wszystkimi informacjami i rozwiązywać wszystkich ćwiczeń. Dobrze zaplanuj swoją pracę i efektywnie wykorzystaj każdy dzień.

2. Na blogu zebrałam dla Ciebie wszystkie niezbędne wiadomości o poszczególnych odmiennych częściach mowy - tak, żebyś nie musiał/nie musiała ich szukać w internecie.  

3. Na najbliższej naszej lekcji online powtórzymy wszystkie te wiadomości i sprawdzimy poprawność rozwiązanych ćwiczeń. 

Do tego czasu utrwalaj sobie materiał.

1. Na początek otwórz PODRĘCZNIK, str. 225 i przypomnij sobie wszystkie odmienne części mowy. Zapisz je w zeszycie (możesz to zrobić w formie wykresu). Informacje z poniższej planszy również zanotuj:

2. CZASOWNIK:

a) Przypomnij sobie następujące pojęcia dotyczące czasownika: 
- ASPEKT (dokonany/niedokonany)
- FORMA OSOBOWA / FORMA NIEOSOBOWA
- TRYB (orzekający/rozkazujący/przypuszczający)
- KONIUGACJA (czyli odmiana czasownika przez osoby) 
- STRONA (czynna/bierna/zwrotna)

- czasowniki PRZECHODNIE / NIEPRZECHODNIE

b) Odmień w l.poj. i l.mn., w czasie przeszłym, w rodzaju męskim i żeńskim czasownik "pójść". UWAŻAJ! NIE POMYL SIĘ! Odmianę zapisz w swoim zeszycie. 

3. RZECZOWNIK:

a) Przypomnij sobie następujące pojęcia:
- RZECZOWNIKI ŻYWOTNE/NIEŻYWOTNE
- RZECZOWNIKI POSPOLITE/WŁASNE
- RZECZOWNIKI KONKRETNE/ABSTRAKCYJNE
- DEKLINACJA (czyli odmiana przez przypadki)

- RODZAJE
- TEMAT/KOŃCÓWKA FLEKSYJNA 

b) Odmień przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej rzeczownik "przyjaciel". Odmianę zapisz w swoim zeszycie. Jeśli miałbyś/miałabyś problem z tym zadanie, zajrzyj na stronę poniżej:
https://odmiana.net/odmiana-przez-przypadki-rzeczownika-przyjaciel

UWAGA!!! 

wyrazy takie jak: czytanie, pisanie, siedzenie, gotowanie, pływanie, spanie

to... RZECZOWNIKI !!!

4. PRZYMIOTNIK:

a)Przypomnij sobie:

- odmianę przez przypadki,

- STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW (proste, opisowe, nieregularne)

- STOPIEŃ RÓWNY/WYŻSZY/NAJWYŻSZY

b) Narysuj w zeszycie poniższą tabelę i według wzoru uzupełnij ją zgodnie z zasadami stopniowania przymiotników. 

UWAGA! Jeden przymiotnik znajdujący się w tabelce nie będzie podlegał stopniowaniu. Zastanów się, dlaczego?

5. LICZEBNIK:

a) Przypomnij sobie:
- TYPY LICZEBNIKÓW (główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe, nieokreślone)
- zasady dotyczące stosowania LICZEBNIKÓW ZBIOROWYCH. Zapamiętaj je!

b) Teraz trochę zabawy. Sprawdź swoją wiedzę w praktyce. Zapraszam Cię do zadania interaktywnego:

6. ZAIMEK:

a) Przypomnij sobie:
- RODZAJE ZAIMKÓW (odmienne: rzeczowne/przymiotne/liczebne

nieodmienne: przysłowne)
- odmianę zaimków przez przypadki
- FORMY KRÓTSZE I DŁUŻSZE ZAIMKÓW (mi/mnie, Ci/Ciebie, go/jego, mu/jemu)

b) Zapisz w zeszycie FUNKCJE ZAIMKÓW:

- dzięki zaimkom unikamy powtórzeń wyrazów w bliskim sąsiedztwie,

- zaimki skracają naszą wypowiedź.

Np. 

Bardzo lubię Bartka. Bartek jest moim najlepszym kolegą. Na Bartku zawsze mogę polegać.
Bardzo lubię Bartka. On jest moim najlepszym kolegą. Na nim zawsze mogę polegać.

c) Sprawdź teraz swoje umiejętności w poniższym zadaniu interaktywnym:

7. ĆWICZENIA:

- str. 90/ćw. 1

- str. 91/ ćw. 2

- str. 92/ ćw. 6

UWAGA!!!

Wszystkie ćwiczenia sprawdzimy sobie na naszej najbliższej lekcji online.

8. PODSUMOWANIE: 
W tym tygodniu powtórzyłeś/aś wszystkie ODMIENNE CZĘŚCI MOWY.
Przypomniałeś/aś sobie również KONIUGACJĘ czasownika oraz DEKLINACJĘ rzeczownika, przymiotnika, liczebnika i zaimka.
Mam nadzieję, że dobrze zaplanowałeś/aś swoją pracę i efektywnie wykorzystałeś/aś każdy dzień, utrwalając wszystkie wiadomości dotyczące odmiennych części mowy. 

Twoja Polonistka
Ewelina Majewska

TEMAT: Nieodmienne części mowy - PRZYSŁÓWKI, PRZYIMKI i SPÓJNIKI

1. SŁOWO WSTĘPU: 

Na dzisiejszej lekcji:
- powtórzysz odmienne części mowy
- poznasz nieodmienne części mowy 

2. MAŁE POWTÓRZENIE: 

a) Części mowy w języku polskim dzielą się na odmienne oraz te, których nie odmieniamy. Do odmiennych należą: 

- CZASOWNIKI (wyrazy określające czynność lub stan), 
- RZECZOWNIKI (nazywające rzeczy, osoby, zjawiska itp.), 
- PRZYMIOTNIKI (określające cechy rzeczowników), 
- LICZEBNIKI (określające ilość lub kolejność) 
- ZAIMKI rzeczowne, przymiotne i liczebne (zastępujące części mowy).

b) Co właściwie oznacza, że dana część mowy jest nieodmienna? 

Oznacza to, że wyrazy, które ta reguła obejmuje, nie podlegają zmianie formy gramatycznej - odmianie przez przypadki, czyli DEKLINACJI oraz odmianie przez osoby, czyli KONIUGACJI. Te pojęcia poznałeś/aś już na poprzednich zajęciach.

3. ZADNIE INTERAKTYWNE: 

Sprawdź, czy wszystko dobrze zapamiętałeś/aś. Dla pewności wykonaj proszę poniższe zadanie interaktywne. Jesteś gotowy/a? No to do dzieła:

  

4. PODRĘCZNIK, str.225: Zapisz proszę w swoim zeszycie wszystkie NIEODMIENNE CZĘŚCI MOWY: 
a) Dzisiaj poznasz:
- PRZYSŁÓWEK / ZAIMEK PRZYSŁOWNY
- PRZYIMEK
- SPÓJNIK

b) Na kolejnej lekcji poznasz:
- PARTYKUŁĘ
- WYKRZYKNIK

5. PRZYSŁÓWEK:

a) Zwróć uwagę, że PRZYSŁÓWKI pochodzące od przymiotników podlegają stopniowaniu. O stopniowaniu mówiliśmy na lekcji dotyczącej przymiotnika. Znajdź w swoim zeszycie notatkę o tym i przypomnij sobie typy stopniowania.
Następnie przerysuj poniższą tabelkę i uzupełnij ją według wzoru:

UWAGA!
Stopniujemy tylko przysłówki odprzymiotnikowe. Pozostałych przysłówków (np. "wczoraj", "nagle", "jutro") NIE STOPNIUJEMY!

b) ZAIMKI PRZYSŁOWNE to wyrazy, które zastępują przysłówki (np. "jak", "gdzie", "kiedy", "dokąd", "skąd", itp.). O zaimkach wspominaliśmy już na poprzednich lekcjach. Poszukaj notatki w zeszycie.

6. PRZYIMKI:
a) Łączą się z innymi wyrazami, nadając im nowy sens. Stanowią nieodmienną i niesamodzielną część mowy. Dzielimy je na:
- przyimki proste (np. na, z, za) 
- przyimki złożone, zbudowane z przyimków prostych (np. na przyimek złożony "poprzez" składają się dwa przyimki proste: "po" + "przez" = "poprzez").
Przyimki wraz z rzeczownikami, przymiotnikami, liczebnikami lub zaimkami tworzą WYRAŻENIA PRZYIMKOWE (np. "o tobie", "za domem", "od czternastej", 

"dla Kasi"). Zapisz te informacje w swoim zeszycie.

b) Przyjrzyj się teraz poniższej planszy, dzięki której mam nadzieję będziesz kojarzył/a tę część mowy. Na planszy widzisz kota. Kot to rzeczownik. Przyimki określają relacje przestrzenne. Zwróć więc uwagę, gdzie znajduje się kot względem pudełka. Wypisz wszystkie PRZYIMKI do swojego zeszytu (ma być ich osiem, bo tyle jest obrazków):

7. SPÓJNIKI:

8. ZADANIE INTERAKTYWNE: 

Na koniec lekcji sprawdź, czy wszystko dobrze zapamiętałeś/aś: 

9. PODSUMOWANIE: 

Na dzisiejszej lekcji poznałeś/aś nieodmienne części mowy, tj. PRZYSŁÓWEK, PRZYIMEK, SPÓJNIK. Na następnej lekcji poznasz PARTYKUŁĘ i WYKRZYKNIK. Utrwalaj materiał systematycznie, bo na naszej kolejnej lekcji online powtórzymy sobie wszystkie wiadomości, które dotyczą nieodmiennych części mowy.


Twoja Polonistka
Ewelina Majewska

TEMAT: Nieodmienne części mowy - PARTYKUŁY i WYKRZYKNIKI

1. SŁOWO WSTĘPU: 

Na dzisiejszej lekcji:
- poznasz PARTYKUŁĘ i WYKRZYKNIK
- utrwalisz sobie wszystkie nieodmienne części mowy

2. Na poprzedniej lekcji poznałeś: PRZYSŁÓWEK (ZAIMEK PRZYSŁOWNY), PRZYIMEK i SPÓJNIK. Dzisiaj poznasz PARTYKUŁĘ i WYKRZYKNIK, dzięki temu będziesz już znał/a wszystkie nieodmienne części mowy.

3. PARTYKUŁA: 

Zapoznaj się z poniższą tabelką, a następnie zrób notatkę w swoim zeszycie.

4. FUNKCJA PARTYKUŁY: 
a) Funkcją tej nieodmiennej i niesamodzielnej części mowy jest wzmocnienie, uwydatnienie jakiegoś wyrazu lub modyfikowanie wypowiedzi. 

Partykuły mogą:
- przeczyć, np. nie, 
- przypuszczać, np. by, chyba, 
- rozkazywać, np. niech, 
- pytać, np. czy, 
- potwierdzać, np. tak, 
- życzyć, np. oby,
- wzmacniać wypowiedź, np. no, -że

b) Partykuły sprawiają, że nasze wypowiedzi wywierają większe wrażenie na odbiorcy. Posłużę się tutaj przykładem. Dzieci zajęte zabawą na podwórku raczej nie zareagują na zawołanie: Chodź! Jeśli zniecierpliwiona mama krzyknie po raz drugi, używając aż dwóch partykuł: No chodźże wreszcie!, ma większą szansę na to, że dziecko zareaguje.

6. WYKRZYKNIKI:
Wyrazy nieodmienne, które wyrażają stan uczuciowy mówiącego i służą do wzywania kogoś. Dzięki nim zaznaczamy w mowie radość, podziw, niezadowolenie, złość czy nawet wstręt, odrazę:

np. ach!, och!, ha!, łuu!, hura!, fuj!, fe!, eh!, aj!, ojoj!, mniam!. 
Wspomnieć też należy o wyrazach dźwiękonaśladowczych, które również możemy zaliczyć do wykrzykników:

np. bęc!, trach!, łups!, puk!, kukuryku!, człap-człap! 
Dzięki wykrzyknikom możemy nawiązać kontakt i przywitać się z drugą osobą:

np. hej!, halo!, siema!, ahoj!, ej!. 

Funkcją wykrzykników jest także wyrażenie woli mówiącego. Gdy chcemy, żeby ktoś sobie poszedł, powiemy: np. precz! lub sio!, a jeśli mamy zamiar uciszyć rozmówcę, użyjemy wykrzyknika: cii!

7. UTRWALANIE: 

Proszę teraz, żebyś obejrzał/a poniższy filmik. Dzięki niemu utrwalisz sobie wiadomości dotyczące wszystkich części mowy.

8. ĆWICZENIA:

- str. 91/ćw. 3, 4

- str. 92/ ćw. 5

UWAGA!!!

Ćwiczenia te sprawdzimy sobie na naszej kolejnej lekcji online.

9. PODSUMOWANIE: 

Na koniec dzisiejszej lekcji sprawdź, czy potrafisz rozróżnić NIEODMIENNE CZĘŚCI MOWY. Pamiętasz, ile ich było?
Kliknij w poniższą planszę i jeszcze raz powtórz sobie wszystko. 

 

Twoja Polonistka
Ewelina Majewska

100 rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

Sto lat temu, 22 stycznia 1921 roku, urodził się Krzysztof Kamil Baczyński – jeden z najwybitniejszych polskich twórców, poeta pokolenia Kolumbów, powstaniec warszawski. 

W uznaniu zasług Krzysztofa Kamila Baczyńskiego dla polskiej sztuki, 

polskiej niepodległości i polskiej kultury, w 100-lecie jego urodzin, 

Sejm podjął uchwałę ogłaszającą rok 2021 ROKIEM KRZYSZTOFA KAMILA BACZYŃSKIEGO. W uchwale zacytowano słowa prof. Stanisława Pigonia, 

który dowiedziawszy się o decyzji wstąpienia Baczyńskiego do oddziałów dywersyjnych, powiedział: "Cóż, należymy do narodu, którego losem jest strzelać do wroga brylantami". 

W ocenie autorów uchwały zdanie to, wskazując na dramatyzm losów kultury polskiej, jednoznacznie określa wielkość i geniusz talentu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.

"Krzysztof Kamil Baczyński zginął w wieku 23 lat, jednak poezja, którą intensywnie tworzył zaledwie przez kilka lat, jest dowodem jego wybitnego talentu. Poeta w swoich wierszach mówi o sprawach ważnych i ponadczasowych, takich jak wierność, miłość, Ojczyzna, ale też pokazuje tragiczną stronę ludzkiego życia, związaną z koniecznością wyboru, poświęceniem i strachem przed śmiercią" - podkreślono.

Ferie zimowe